صنعت کشاورزی به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین صنایع در سراسر جهان شناخته می‌شود چرا که نقش پررنگی در تأمین منابع غذایی و اقتصاد کشورهای مختلف دارد. برخلاف گذشته که از روش‌های سنتی برای آبیاری زمین‌ها، باغات و مزارع استفاده می‌شود، امروزه از لوله‌های آب برای انتقال و هدایت آب استفاده می‌شود. لوله‌های آب کشاورزی می‌توانند نقش پررنگی در صرفه‌جویی در منابع آبی، هدایت دقیق آب به محصولات کشاورزی، راندمان بیشتر و بهتر مزارع و … داشته باشند.
با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، امروزه از انواع مختلفی از لوله‌ها در صنعت کشاورزی استفاده می‌شود که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای متعددی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی و معرفی انواع لوله آب کشاورزی، ویژگی‌ها و مزیت‌های آن‌ها پرداخته می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های لوله آب کشاورزی
همان‌طور که گفته شد امروزه از لوله و اتصالات مختلفی در صنایع مختلف استفاده می‌شود و هر کدام از آن‌ها از ویژگی‌ها، مشخصات و کاربردهای متعددی برخوردارند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌هایی که لوله‌های آب‌رسانی کشاورزی باید برخوردار باشند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
مقاومت در برابر فشار و ضربه
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که لوله‌های آب‌رسانی کشاورزی باید داشته باشند مقاومت مناسب در برابر فشار و ضربه است هرچند که معمولاً فشار آب در شبکه آب‌رسانی کشاورزی خیلی بالا نیست. زمان‌هایی که نیاز باشد از آب با فشارهای بالا استفاده شود، لوله‌ها باید این فشار را تحمل کرده و دچار ترکیدگی، سوراخ و خرابی نشوند.
مقاومت در برابر پوسیدگی و خوردگی
ازآنجایی‌که لوله‌های آب‌رسانی کشاورزی همواره در معرض رطوبت، کودها و مواد شیمیایی، نور خورشید و … هستند باید مقاومت بالایی در برابر خوردگی و پوسیدگی داشته باشند. در اصل مواد شیمیایی می‌توانند بر روی ساختار لوله‌ها تأثیر گذاشته و موجب خوردگی و پوسیدگی آن‌ها شوند. لوله آب کشاورزی باید در برابر این مواد مقاومت مناسبی داشته باشند.
عدم تغییر کیفیت آب
زمانی که از لوله‌های مختلف برای آبیاری گیاهان حساس و محصولات ویژه استفاده می‌شود نباید هیچ‌گونه تغییری در رنگ، کیفیت و خواص آب ایجاد شود. تعدادی از لوله‌ها به واسطه برخورداری از عناصر مضر می‌توانند کیفیت آب را تغییر داده و در نهایت اثرات مخربی بر روی رشد گیاهان و محصولات آن‌ها داشته باشند.
برخورداری از خواص آنتی باکتریال
رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها در لوله‌ها می‌توانند مضرات متعددی برای رشد گیاهان و محصولات کشاورزی داشته باشند. لوله آب کشاورزی باید از خواص آنتی باکتریال برخوردار باشد و از تشکیل رسوبات مختلف جلوگیری نماید.
طول عمر بالا
همان‌طور که گفته شد لوله‌های آبیاری کشاورزی همواره در معرض نور خورشید، فشار، ضربه، تغییرات دمایی، رطوبت، عوامل طبیعی و … قرار دارند و باید بتوانند مقاومت بالایی در این شرایط داشته باشند. در اصل لوله‌هایی می‌توانند ارزش خرید بالاتری داشته باشند که از طول عمر و ماندگاری بیشتری برخوردار باشند.
سازگاری با محیط زیست و قیمت مناسب
از دیگر ویژگی‌هایی که لوله آب کشاورزی باید داشته باشد قیمت مناسب است. در حقیقت خرید این لوله‌ها باید متناسب با ویژگی‌ها، طول عمر و کارایی ارزش خرید داشته باشند. همچنین این لوله‌ها باید با محیط سازگاری داشته باشند و هیچ‌گونه آسیب و خسارتی به آن وارد نکنند.
علاوه بر موارد گفته شده لوله آب کشاورزی باید از ویژگی‌هایی همچون قابلیت حمل و نقل راحت، نصب و اجرای ساده، عدم اصطکاک داخلی، وزن مناسب و … برخوردار باشد.
مطالعه بیشتر: نصب لوله کشی آبیاری قطره ای
بهترین لوله‌های آب‌رسانی کشاورزی
همان‌طور که گفته شد لوله‌های آب‌رسانی در صنعت کشاورزی باید از ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و شاخصه‌های منحصربه‌فردی برخوردار باشند. در گذشته از انواع لوله‌های سیمانی، سفالی و … برای کشاورزی و آبیاری مزارع استفاده می‌شد که معایب و ایرادات متعددی داشتند اما امروزه انواع مختلفی از لوله‌ها در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام ویژگی‌ها و مزیت‌های منحصربه‌فردی دارند و بهترین و کاربردی‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود.
لوله‌های پلی‌اتیلن
لوله‌های پلی‌اتیلنی از جمله بهترین، رایج‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین لوله‌های آب‌رسانی هستند که می‌توان در کشاورزی به کار برد. این لوله‌ها که معمولاً به رنگ سیاه تولید می‌شوند می‌توانند در چگالی، ضخامت و ابعاد مختلفی تولید شده و در برابر فشار تحمل بسیار خوبی داشته باشند. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های لوله PE می‌توان به مقاومت بالا در برابر اشعه UV، مقاومت بالا به مواد شیمیایی، انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت در برابر فشار، کشش و تنش‌های مختلف، عدم ایجاد تغییر در کیفیت آب، عدم سایش پذیری، طول عمر بالا و … اشاره کرد.
لوله‌های گالوانیزه
هرچند که لوله‌های پلی‌اتیلنی رایج‌ترین لوله‌های آب‌رسانی در صنعت کشاورزی هستند اما لوله‌های گالوانیزه نیز می‌توانند راندمان و عملکرد مناسبی در این حوزه داشته باشند. این لوله‌ها که به صورت لوله سایز بزرگ و سایر کوچک تولید می‌شوند می‌توانند شامل دو نوع لوله فولادی گالوانیزه و لوله آهنی گالوانیزه باشند. هر کدام از این لوله‌ها می‌توانند مزیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند اما لوله‌های گالوانیزه فولادی به دلیل وزن کمتر، ظاهر بهتر، قیمت مناسب‌تر و … می‌توانند محبوبیت بیشتری داشته باشند و در سیستم آبیاری سنترپیوت و سیستم‌های آبیاری خطی یا لینیری استفاده خواهند شد.
در حقیقت لوله‌های گالوانیزه لوله‌هایی فلزی هستند که با یک لایه از عنصر روی روکش شده و می‌توانند در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند. استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی، طول عمر زیاد و … از مهم‌ترین مزیت‌های این لوله‌ها هستند هرچند که معایبی همچون عدم انعطاف‌پذیری، وزن بالا و … نیز خواهند داشت.
لوله‌های چدنی
یکی دیگر از انواع لوله‌های رایج در آب‌رسانی کشاورزی لوله‌های چدنی هستند که از قدمت بسیار زیادی برخوردار بوده و به دو شکل سر تخت و سر توپی تولید و عرضه می‌شوند. هرچند که استفاده از این لوله‌ها امروزه منسوخ شده است اما می‌توانند مزیت‌هایی همچون مقاومت در برابر فشار و خوردگی، طول عمر بالا، تنوع زیاد، مقاومت در برابر عوامل طبیعی و خارجی و … داشته باشند.
لوله‌های پی وی سی
لوله‌های PVC یا پلی‌وینیل‌کلراید از جمله لوله‌های پلیمری هستند که امروزه در بسیاری از صنایع از جمله کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها اگرچه همانند لوله‌های PE انعطاف‌پذیری بالایی ندارند اما می‌توانند در برابر مواد شیمیایی، رطوبت، نور خورشید، فشار و ضربه و … مقاومت بالایی داشته و طول عمر بسیار زیادی داشته باشند. وزن سبک، قیمت مناسب، اتصال سریع و … از مزایای اصلی این لوله‌ها هستند هر چند که می‌توانند معایبی همچون شکنندگی در دماهای پایین، عدم تولید به شکل کلاف و … نیز دارند.
لوله‌های پلی پروپیلن
لوله‌های پلی پروپیلن (PP) نیز از جمله لوله‌های پلیمری هستند که شباهت بالایی به لوله‌های PVC دارند. این لوله‌ها نیز می‌توانند به عنوان لوله آب کشاورزی استفاده شده و از استحکام، طول عمر و ماندگاری بالایی برخوردار باشند. این لوله‌ها بیشتر در خطوط آب‌رسانی کوچک استفاده می‌شوند و در مقیاس بزرگ نمی‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند.
بهترین لوله آبیاری کشاورزی
همان‌طور که گفته شد لوله‌های متعدد و متنوعی در صنعت کشاورزی و خطوط آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی داشته باشند. به صورت کلی و با توجه به مطالب گفته شده می‌توان گفت لوله‌های پلی‌اتیلنی بهترین و کاربردی‌ترین لوله‌های آبیاری به شمار می‌روند. این لوله‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورهای متعددی دسته‌بندی شوند اما به صورت کلی در 3 گرید متفاوت دسته‌بندی خواهند شد.
مطلب مرتبط: معرفی سیستم آبیاری بارانی
لوله پلی‌اتیلن کشاورزی PE63:
گرید PE63 در لوله‌های پلی‌اتیلن در اصل به این معنی است که می‌توانند آب را در دمای 20 درجه سلسیوس و فشار کمتر از 5^10*63 پاسکال برای 50 سال انتقال بدهند.
لوله پلی‌اتیلن PE80 کشاورزی:
لوله‌هایی که دارای گرید PE80 هستند قادر خواهند بود آب را در دمای 20 درجه سلسیوس و فشار کمتر از 80 اتمسفر برای 50 سال انتقال بدهند.
لوله پلی‌اتیلن کشاورزی PE100:
لوله‌هایی که دارای گرید PE100 هستند قادر خواهند بود آب را در دمای 20 درجه سلسیوس و فشار کمتر از 100 اتمسفر برای 50 سال انتقال بدهند. این لوله‌ها در مقایسه با لوله‌های PE63 و PE80 از مقاومت بالاتری برخوردار بوده و می‌توانند طول عمر بیشتری نیز داشته باشند.
جهت کسب اطلاع بیشتر در این باره شما را به مطالعه مقاله ” PE در لوله پلی اتیلن چیست؟ ” دعوت می نماییم.
جمع‌بندی
لوله‌های مورد استفاده در سیستم آب‌رسانی صنعت کشاورزی باید از ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا، عدم خوردگی و پوسیدگی، قیمت مناسب، نصب و اجرای راحت، انعطاف‌پذیری مناسب و … برخوردار باشند و بر همین اساس لوله‌های PE، PVC، PP، چدنی و گالوانیزه از رایج‌ترین لوله‌های آب‌رسانی کشاورزی هستند. لوله‌های PE که در سه گرید مختلف دسته‌بندی می‌شوند به عنوان بهترین و کارآمدترین لوله‌های آبیاری کشاورزی شناخته شده و راندمان بهتری دارند.
