لوله‌های UPVC که تحت عنوان لوله‌های پلیکا در ایران شناخته می‌شوند از جمله لوله‌های پلیمری هستند که به واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون وزن پایین، نصب و اجرای راحت، قیمت مناسب، مقاومت بالا، طول عمر زیاد و … کاربردهای متعددی داشته و جایگزین بسیاری از لوله‌های فلزی، سیمانی، چدنی و … شده‌اند. نصب و اجرای این لوله‌ها و اتصالات آن‌ها نیازمند توجه به نکات و رعایت اصول و استانداردهای مختلفی است. این لوله‌ها می‌توانند با روش‌های مختلفی به یکدیگر متصل شوند که هرکدام مزیت‌ها و معایب خاص خود را خواهند داشت. در ادامه مطلب به بررسی کامل نحوه اتصال دو لوله پلیکا به هم و نکات آن پرداخته می‌شود.
مطلب مرتبط: انواع تبدیل لوله پلیکا
روش‌های اصلی اتصال لوله‌های UPVC به یکدیگر
لوله‌های UPVC در حقیقت از پلی وینیل کلراید سخت شده تولید می‌شوند، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند و با توجه به پیوندهای مولکولی در این پلیمر می‌توانند واکنش‌های متفاوتی با مواد مختلف خصوصاً چسب‌های پلیمری و شیمیایی داشته باشند. برای اتصال این لوله‌ها به همدیگر یا اتصالات مختلف از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که هرکدام می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. رایج‌ترین روش‌های اصلی اتصال لوله‌های UPVC در بخش لوله و اتصالات به شرح زیر می‌باشند:
اتصال چسبی
می‌توان گفت که رایج‌ترین، کاربردی‌ترین، بهترین و مطمئن‌ترین روش اتصال لوله‌های پلیکا به همدیگر استفاده از روش اتصال چسبی است. البته این روش می‌تواند برای اتصال لوله‌های افقی راندمان و کارایی بیشتری داشته باشد و کمتر دچار نشتی، آسیب و … شود. در این روش از چسب‌های مخصوص استفاده می‌شود و یک لایه چسب بر روی قسمت‌هایی از لوله‌ها که قرار است به همدیگر متصل شوند کشیده می‌شود. در اصل این چسب‌ها بر روی قسمت‌های نری و مادگی لوله کشیده شده و زمانی که به همدیگر متصل می‌شوند با ایجاد یک واکنش شیمیایی باعث می‌شوند که یک لایه نازک از لوله‌ها را در داخل خود حل کرده و یک جوش سرد بین آن‌ها ایجاد کند. زمانی که یک مدت کوتاه از اتصال لوله‌ها بگذرد به خوبی به همدیگر متصل می‌شوند به گونه‌ای که دیگر قابل جدا شدن نخواهند بود. در این روش حتماً باید از بوشن ها استفاده شود تا سطح بیشتر از لوله‌ها با چسب در تماس بوده و جوش بخورند. اجرای این روش نیازمند دقت و حساسیت بالایی است و باید به نکاتی همچون تمیزی سطح لوله‌ها، حذف آلودگی‌ها و … توجه داشت.
اتصال حرارتی
یکی دیگر از روش‌های رایج اتصال انواع محصولات پلیمری به همدیگر استفاده از روش اتصال حرارتی است. نحوه اتصال دو لوله پلیکا به هم در این روش به این‌گونه است که لوله‌های پلیکا با استفاده از دستگاه‌های مخصوص برش داده و سپس دمای آن‌ها به 200 تا 250 درجه سانتی گراد می‌رسد. بلافاصله بعد از گرم شدن لوله‌ها باید آن‌ها را به همدیگر متصل کرد و از عدم شکاف و حباب‌های هوا اطمینان حاصل نمود و آن‌ها را تا زمان جوش خوردن و سفت شدن نگه داشت. این روش بیشتر در لوله‌های پلی‌اتیلن کاربرد دارد اما برای لوله‌های UPVC نیز می‌تواند راندمان و کارایی بالایی داشته باشد.
اتصال اورینگی
اتصالات اورینگی که تحت عنوان اتصال پوشفیت نیز شناخته می‌شود از جمله روش‌های اتصال لوله‌های پلیمری است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و می‌تواند مزیت‌های متعددی همچون اجرای راحت و سریع، عدم نیاز به تجهیزات خاص و … داشته باشد. نحوه اتصال دو لوله پلیکا به هم در این روش به این شیوه است لوله‌های UPVC از قبل و در زمان تولید توسط دستگاه‌های مخصوص کوبل شده و جای اورینگ برای قسمت مادگی آن تعبیه شده و سر نری لوله نیز پخ زده می‌شود. برای اتصال لوله‌ها در این روش فقط کافی است که سر نری لوله را با استفاده از چند قطره روغن چرب کرده و به راحتی آن را در قسمت مادگی قرار داد. این روش اتصال هرچند که در ایران کمتر استفاده می‌شود اما می‌تواند برای شبکه‌های فاضلابی گزینه بسیار خوبی باشد چرا که در مقایسه با روش‌های دیگر بسیار ساده‌تر، سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر، انعطاف‌پذیرتر و محکم‌تر است و می‌تواند در برابر انبساطات و انقباضات و تنش‌های مختلف مقاومت بالایی داشته باشد.
اتصال فلنجی
اتصال فلنجی نیز از جمله روش‌های رایج برای متصل کردن انواع لوله‌های پلیمری به یکدیگر است که در آن به جای چسب، اورینگ، حرارت و … از شیرآلات استفاده می‌شود. مهم‌ترین مزیت اتصال فلنجی عدم نشتی لوله‌ها و جلوگیری از خروج آب است. نحوه اتصال لوله‌ها به همدیگر در این روش به این صورت است که یک فلنج با به‌کارگیری از چسب به انتهای لوله pvc وصل شده و یک فلنج دیگر از پشت به آن‌ها فشار وارد می‌کند. هرچند که اتصال فلنجی می‌تواند برای متصل کردن لوله‌های UPVC به هم گزینه خوبی باشد اما این روش بیشتر زمانی استفاده می‌شود که دو لوله مشابه نبوده و با همدیگر متفاوت باشند.
مطالعه بیشتر: فرایند تولید انواع لوله پلیکا
اتصال پیچی و رزوه‌ای
یکی دیگر از روش‌های اصلی اتصال لوله‌های UPVC به همدیگر، اتصال پیچی و رزوه‌ای است که معمولاً در پروژه‌های صنعتی و بزرگ و برای اجرای سیستم‌های زهکشی به کار می‌رود. در حقیقت این روش اتصال برای لوله‌های سایز کوچک مناسب نخواهد بود و بیشتر برای لوله‌های بزرگ و حجیم مناسب می‌باشد. از مهم‌ترین مزیت‌های اتصال رزوه‌ای لوله پلیکا می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر فشار، نصب و اجرای راحت و هزینه پایین است هرچند که معایب و ایراداتی نیز خواهد داشت که مهم‌ترین آن‌ها احتمال بروز نشتی، امکان بروز انبساط و انقباض در تغییرات دمایی، پایین آمدن استحکام در طول زمان و … می‌باشد.
مهم‌ترین نکات اتصال لوله‌های پلیکا
همان‌طور که گفته شد نحوه اتصال دو لوله پلیکا به هم با روش‌های مختلفی همچون اتصال حرارتی، اتصال چسب، اتصال پوشفیت و … انجام می‌شود که هرکدام مزیت‌ها و معایب خاص خود را خواهند داشت. برای اتصال این لوله‌ها به همدیگر در هرکدام از روش‌های گفته شده باید به نکات مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- اندازه و ابعاد لوله‌ها باید به دقت برش داده شوند تا در زمان تغییرات دمایی دچار انبساط و انقباض نشوند.
- در زمان اتصال لوله‌ها به همدیگر حتماً باید سطح کار به خوبی تمیز شده و هر گونه پلیسه و آلودگی از آن جدا شود تا هیچ منفذی در زمان اتصال ایجاد نشود و نشتی به وجود نیاید.
- محل نصب لوله‌های پلیکا باید به‌گونه‌ای باشد که فضای کافی برای فرآیند انبساط و انقباض داشته باشند و دچار ترکیدگی و شکست نشوند.
- حتماً از گیره‌های مخصوص برای مهار لوله‌ها استفاده شود تا محل اتصال به سادگی دچار آسیب و خسارت نشود.
- در صورتی که از لوله‌های پلیکا در شرایطی با تغییرات دمایی متفاوت استفاده می‌شود، باید از عایق‌کاری مناسب برای آن‌ها استفاده کرد.
- در اتصالات چسبی حتماً باید از چسب‌های باکیفیت و استاندارد استفاده شود.
- اتصال این لوله‌ها حتی‌الامکان توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود.
بیشتر بخوانید: آیا اسید لوله پلیکا را سوراخ می کند؟
جمع‌بندی
لوله‌های UPVC که در ایران با نام لوله پلیکا شناخته می‌شوند امروزه جایگزین انواع لوله‌های فلزی و … شده‌اند و در بسیاری از صنایع از جمله آب و فاضلاب، ساختمان‌سازی، کشاورزی، نفت و پتروشیمی و … استفاده می‌شوند. برای اتصال این لوله‌ها به همدیگر از روش‌های مختلفی استفاده می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها شامل اتصالات چسبی، اتصالات پوشفیت، اتصالات حرارتی، اتصالات رزوه‌ای و اتصالات فلنجی هستند. هرکدام از این روش‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاصی داشته باشند و در پروژه‌های مختلفی به کار بروند.
