لوله‌های پلی‌اتیلنی یکی از انواع لوله‌های پلیمری است که به واسطه ویژگی‌هایی همچون وزن کم، انعطاف‌پذیری بالا، قیمت مناسب، مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت مکانیکی بالا، طول عمر بالا و … کاربردهای متعددی در صنایعی همچون آب و فاضلاب، کشاورزی، ساختمان‌سازی و … دارند. برای بیان ویژگی‌ها و مشخصات لوله‌های پلی‌اتیلنی از کمیت‌های مختلفی استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها کمیت‌های PN، SDR، PE و … هستند. در ادامه مطلب به بررسی مفهوم PE در لوله‌های پلی‌اتیلن پرداخته می‌شود.
PE در لوله پلی‌اتیلن چیست؟
PE در حقیقت کمیتی است که میزان ضخامت لوله‌های پلی‌اتیلنی را مشخص می‌کند. در گذشته و قبل از آنکه استانداردهای بین‌المللی امروزی تصویب شوند مواد پلی‌اتیلنی با در نظر گرفتن میزان چگالی آن‌ها به سه دسته اصلی شامل لوله‌های LDPE (چگالی کم)، لوله‌های MDPE(چگالی متوسط) و لوله‌های HDPE (چگالی بالا) تقسیم می‌شدند اما استانداردهای امروزی ISO این لوله‌ها را بر اساس کمیت PE دسته‌بندی می‌کند.
پارامتری که برای طبقه‌بندی مواد اولیۀ لوله و اتصالات پلی‌اتیلن بر اساس عبارت PE استفاده می‌شود، MRS یا Minimum Required Strength (حداقل استحکام موردنیاز) نامیده می‌شود. در حقیقت این پارامتر میزان پایداری مکانیکی پلی‌اتیلن را نشان خواهد داد. PE همچنین میزان استحکام ماده بر حسب تنش مورد تحمل (مگاپاسکال) را به نسبت فشار داخلی در دمای 20 درجه سلسیوس و برای 50 سال بیان خواهد کرد. لوله‌های پلی‌اتیلنی از نظر کمیت PE می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند که رایج‌ترین آن‌ها PE80، PE100، PE63 و … هستند.
لوله‌های پلی‌اتیلنی PE 100
مواد PE100 یکی از جدیدترین مواد مورد استفاده در صنعت لوله و اتصالات است که از ویژگی‌ها و مزیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. این لوله‌ها از دانسیته و وزن بالایی برخوردار بوده اما ضخامت کمی دارد. از دیگر ویژگی‌های این لوله‌ها تحمل بالای فشار است.
لوله‌های پلی‌اتیلنی PE 80
مواد PE80 نیز از جمله مواد رایج مورد استفاده در تولید لوله‌های پلی‌اتیلنی است که ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی دارد. این لوله‌ها می‌توانند مقاومت بالایی داشته باشند و با وجود وزن متوسط از انعطاف‌پذیری مناسبی برخوردارند.
لوله‌های پلی‌اتیلنی PE 63
مدل سوم از لوله‌های پلی‌اتیلنی، لوله‌های PE63 هستند که در مقایسه با مدل‌های قبلی قدیمی‌تر بوده و به همین دلیل از دانسیته کمتری برخوردار است. لوله‌های تولید شده با مواد pe63 وزن و ضخامت بالاتری در مقایسه با لوله‌های قبلی دارند و همین امر باعث می‌شود که هزینه تولید آن‌ها نیز بیشتر باشد. امروزه استفاده از لوله‌های PE63 رواج کمتری داشته و منسوخ شده‌اند.
تفاوت‌های اصلی لوله‌های PE
همان‌طور که گفته شد برای مشخص کردن تفاوت‌های انواع لوله و اتصالات upvc و … باید از کمیت‌های مختلفی استفاده کرد که PE یکی از مهم‌ترین آن‌ها برای بیان ضخامت است. مهم‌ترین تفاوت‌های لوله‌های پلی‌اتیلن با گریدهای 63، 80 یا 100 شامل موارد زیر هستند:
میزان چگالی
چگالی یا دانسیته لوله‌های پلی‌اتیلن PE100 بسیار کمتر از PE80 و چگالی PE80 کمتر از PE63 خواهد بود.
میزان ضخامت
ضخامت لوله‌های پلی‌اتیلن با میزان چگالی آن‌ها رابطه مستقیمی دارد به همین دلیل لوله‌های PE100 دارای ضخامت کمتری نسبت به لوله‌های PE80 خواهند بود. البته باید توجه داشت که ضخامت لوله‌ها می‌تواند متناسب با فشار کار لوله‌ها تغییر پیدا کند و گاهی ممکن است که ضخامت یک لوله PE100 از لوله‌های PE80 بیشتر باشد.
میزان فشار کار
دیگر تفاوت لوله‌های پلی‌اتیلن میزان فشار کاری آن‌ها است. لوله‌های PE100 به دلیل برخورداری از استحکام بیشتر، چگالی کمتر و مقاومت بالاتر می‌توانند فشار کاری بیشتری نیز داشته باشند و در برابر فشارهای مکانیکی و فشار سیالات تحمل بالایی دارند.
میزان وزن
یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی لوله‌های PE میزان وزن آن‌ها است که می‌تواند متناسب با فاکتورهایی همچون گرید لوله، سایز و ابعاد، ضخامت و … متفاوت باشد. با توجه به آنکه لوله‌های PE100 کمترین چگالی را دارند می‌توانند وزن بسیار کمتری نیز داشته باشند و در نهایت حمل و نقل و نصب و اجرای آن‌ها ساده‌تر خواهد بود و قیمت به‌صرفه‌تری نیز دارند. البته باید در نظر داشت که قیمت لوله‌های PE همانند قیمت لوله پلیکا تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی همچون کیفیت، برند سازنده، نرخ ارز، استانداردهای تولید، مدت زمان گارانتی و … خواهد بود.
جمع‌بندی
لوله‌های پلی‌اتیلن از جمله کاربردی‌ترین لوله‌ها در صنایع مختلف هستند که ویژگی‌ها و مشخصات مختلف آن‌ها با استفاده از کمیت‌های مختلفی بیان می‌شود. در پاسخ به این سؤال که Pe در لوله پلی‌اتیلن چیست باید گفت PE تعیین کننده میزان ضخامت و استحکام این لوله‌ها خواهد بود و بر این اساس لوله‌های پلی‌اتیلن می‌توانند شامل انواع مختلفی همچون PE100، PE80، PE63 و … باشند.
