با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف بسیاری از صنایع متحول شده و انقلاب بزرگی در آن‌ها ایجاد شده است و صنعت لوله و اتصالات نیز از این قاعده خارج نیست. بر خلاف گذشته که در اکثر صنایع از لوله‌های فلزی و سیمانی و … استفاده می‌شد امروزه استفاده از لوله‌های پلیمری و ترکیبی رواج بالایی پیدا کرد. در حقیقت این لوله‌ها از مزیت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند و می‌توانند جایگزین بسیار خوبی برای لوله‌های فلزی و قدیمی باشند. لوله پنج لایه PEX-AL-PEX به عنوان یکی از نسل‌های جدید لوله‌های پلیمری شناخته می‌شود که امروزه مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته و در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. در ادامه این مطلب از وینو پلاستیک به بررسی کامل این لوله‌ها، مزایا و معایب و کاربردهایی که دارند پرداخته می‌شود.
لوله پنج لایه PEX-AL-PEX چیست؟
لوله‌های پنج لایه (Five-layer pipe) به عنوان نسل جدیدی از لوله‌های پلیمری شناخته می‌شوند که انواع مختلفی دارند و لوله پنج لایه PEX-AL-PEX از جدیدترین و کاربردی‌ترین آن‌ها است. در حقیقت لوله‌های 5 لایه PEX-AL-PEX دارای ساختاری تلفیقی از فلز و پلیمر هستند و می‌توانند در دماهای صفر تا 90 درجه سانتی گراد مورد استفاده قرار بگیرند. به طور کلی لوله پنج لایه از یک لایه آلومینیومی ساخته شده که بین دو لایه پلیمر و دو لایه چسب قرار می‌گیرد و لایه‌های این لوله شامل internal Pex layer(cross – linked polyethylene)، High performance glue، strong aluminium core butt welds، High performance glue و External PEX layer(cross linked polyethylene) هستند.
البته باید توجه داشت در کنار لوله pex دو نوع دیگر لوله 5 لایه وجود دارد که شامل لوله‌های PERT و لوله‌های PE-Al-PE هستند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند اما کاربردهای محدودتری در مقایسه با لوله‌های پنج لایه PEX-AL-PEX دارند.
ساختار لوله پنج لایه PEX-AL-PEX و نحوه تولید آن
در اصل ساختار لوله‌های 5 لایه PEX از پلی‌اتیلن است که از کاربردی‌ترین مواد ترموپلاست در جهان به شمار می‌رود و عایق بی‌نظیر الکتریکی به شمار می‌رود و مقاومت شیمیایی بالایی دارد هرچند که می‌تواند معایبی همچون مقاومت کم در برابر حلال‌های آلی نیز داشته باشد. در حقیقت لوله‌های 5 لایه از ترکیب دو لایه پلی‌اتیلن مشبک به نام PEX، یک لایه فلز (آلومینیوم) و دو لایه چسب مخصوص تولید می‌شوند. لایه‌های خارجی و داخلی این لوله‌ها از پلی‌اتیلن بوده و لایه میانی آن‌ها از جنس آلومینیوم بوده و در نهایت این سه لایه با استفاده از دو لایه چسب مخصوص به هم چسبیده‌اند. این لوله‌ها در سایزهای مختلفی تولید شده و برای تولید آن‌ها از تجهیزات مدرنی استفاده خواهد شد.
مزایا و ویژگی‌های پنج لایه PEX-AL-PEX
لوله پنج لایه همانند انواع لوله‌های پلیمری و تلفیقی دیگر می‌تواند ویژگی‌ها و قابلیت‌های متعددی داشته و از مزایای متعددی برخوردار باشد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این لوله‌ها از طول عمر بالایی برخوردارند و می‌توانند بیش از 50 سال عمر کنند.
- نصب و اجرای این لوله‌ها بسیار راحت است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند.
- از وزن کمی برخوردار بوده و حمل‌ونقل آن‌ها ساده خواهد بود.
- به دلیل وجود لایه‌های آلومینیومی در این لوله‌ها دارای انبساط خطی کمی هستند.
- انعطاف‌پذیری بالایی داشته و می‌توانند دما و فشار زیادی را تحمل کنند.
- به دلیل فناوری ultrasonic اکسیژن به داخل این لوله‌ها نفوذ نمی‌کند و میزان افت فشار آن بسیار ناچیز خواهد بود.
- لایه آلومینیوم به کار رفته در تولید این لوله‌ها باعث برطرف کردن بسیاری از ایرادات و مشکلات لوله‌های پلیمری و فلزی شده و میزان مقاومت آن را افزایش داده است.
- داشتن لایه‌های متعدد داخلی و بیرونی باعث شده است که این لوله‌ها هیچ‌گونه افت فشاری نداشته باشند و برخلاف لوله‌های فلزی صداهای آزار دهنده ندارند.
- قابلیت شکل‌پذیری بالایی داشته و در برابر سایش مقاومت خوبی دارند.
- قیمت مناسبی داشته و سازگاری بالایی با محیط زیست دارند.
- هیچ‌گونه تغییر فیزیکی و شیمیایی در سیالات ایجاد نمی‌کنند.
- از نظر بهداشتی کاملا سالم بوده و تمامی استانداردهای بهداشتی را پاس کرده‌اند.
کاربردهای لوله پنج لایه PEX-AL-PEX
همان‌طور که گفته شد لوله پنج لایه PEX-AL-PEX نسل جدیدی از لوله‌های تلفیقی است و از ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی برخوردار است به همین دلیل می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- از این لوله‌ها می‌توان در انواع سیستم‌های بهداشتی و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده کرد.
- می‌توان به عنوان لوله آب از این لوله‌ها استفاده کرد.
- امکان استفاده از لوله‌های 5 لایه در سیستم‌های سرمایشی و گرمایش از کف ساختمان‌ها وجود دارد و می‌توان از آن‌ها در صنایع مختلف دیگر نیز استفاده کرد.
- این لوله‌ها به دلیل مقاومت و طول عمر بالایی که دارند می‌توانند گزینه مناسبی برای سیستم‌های موتورخانه باشند.
- از این لوله‌ها می‌توان در بخش‌های مختلف ساختمان بهره برد.
- لوله‌های پنج لایه می‌توانند در صنایع بهداشتی، پزشکی، سیستم‌های برودتی و حرارتی و … استفاده شوند.
- این لوله‌ها می‌توانند در تأسیسات ساختمان‌ها مورد استفاده قرار بگیرند چرا که دچار رسوب گرفتگی نخواهند شد.
- می‌توان از این لوله‌ها برای انتقال سیالات مختلف مانند مواد شیمیایی استفاده کرد.
- در سیستم پخش آب و اطفاء حریق و همچنین سیستم‌های هوای فشرده می‌توان از این لوله‌ها استفاده کرد.
قیمت لوله پنج لایه PEX-AL-PEX
لوله‌های پنج لایه پکس همانند لوله تک لایه در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته‌اند و برندها و شرکت‌های متعددی در زمینه تولید آن‌ها فعالیت دارند به همین دلیل قیمت آن‌ها تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار خواهد داشت. از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی که می‌توانند بر روی قیمت و خرید این لوله‌ها مؤثر باشند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کیفیت ساخت لوله و نحوه تولید آن
- برند و شرکت تولید کننده و فروشگاه عرضه کننده لوله
- استانداردهای تولید و مدت زمان گارانتی
- ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی لوله‌ها
- نرخ ارز و نوسانات آن
- متراژ لوله و میزان مورد نیاز
- کیفیت مواد اولیه به کار رفته در تولید لوله مانند گریدبندی پلی‌اتیلن و …
- ویژگی‌های شیمیایی لوله‌ها و …
جمع‌بندی نهایی
لوله‌های پنج لایه PEX-AL-PEX یکی از جدیدترین نسل‌های لوله پلیمری هستند که از دو لایه پلی‌اتیلن، یک لایه آلومینیوم و دو لایه چسب تولید می‌شوند و از ویژگی‌هایی همچون انعطاف‌پذیری بالا، وزن کم، نصب و اجرای راحت، طول عمر بالا، قیمت مناسب و … کاربردهای متعددی دارند و می‌توانند در صنایع ساختمان‌سازی، پزشکی، آب و فاضلاب و … استفاده‌های متعددی داشته باشند.
