روش اندازه‌گیری انواع سایز لوله خرطومی برق و فلکسی

لوله‌های خرطومی و فلکسی از جمله کاربردی‌ترین لوله‌هایی هستند که در سیستم برق و سیم‌کشی ساختمان هستند که علاوه بر محافظت از لوله‌ها در برابر عوامل مختلف می‌توانند در نظم دهی سیستم سیم‌کشی برق مؤثر باشند. این لوله‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شوند و از تنوع بالایی برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید و نصب لوله‌های خرطومی و فلکسی باید به آن توجه داشت، قطر آن‌ها است چرا که می‌تواند تعیین‌کننده سایز و تعدادی سیم‌هایی باشد که داخل آن قرار می‌گیرند. در ادامه مطلب به بررسی انواع سایز لوله خرطومی برق و نحوه اندازه‌گیری آن‌ها پرداخته می‌شود.

 لوله خرطومی و فلکسی چیست؟

قبل از بررسی انواع سایز لوله خرطومی برق و نحوه محاسبه آن بهتر است که با این لوله‌ها آشنا شد.

لوله خرطومی از جمله لوله‌های انعطاف‌پذیر پلیمری است که به منظور محافظت از انواع سیم و کابل به کار رفته و معمولاً از موادی همچون PVC یا PE ساخته می‌شود. این لوله‌ها به دلیل شکل ظاهری خود و انعطاف‌پذیری بالایی که دارند به راحتی در مسیرهای مختلف حرکت خواهند کرد و می‌توانند دارای روکش یا شیلد باشند.

لوله‌های فلکسی نیز از دیگر لوله‌های انعطاف‌پذیر هستند که همانند لوله‌های خرطومی برای محافظت از سیم و کابل‌ها به کار می‌روند. این لوله‌ها می‌توانند از مواد مختلفی همچون ورق‌های گالوانیزه، ورق‌های استیل ضدزنگ، آلومینیوم و … ساخته شوند و در برابر ضربه، آتش، خوردگی، فشار و ضربه مقاومت بالایی دارند. به صورت کلی این لوله‌ها می‌توانند شباهت‌ها و تفاوت‌های متعددی داشته باشند که به شرح جدول تنظیمی ذیل خواهند بود.

سایزبندی لوله‌های فلکسی و خرطومی

همان‌طور که گفته شد لوله‌های برق همانند لوله آب، گاز و … می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون سایز، ضخامت، مشخصات فیزیکی و شیمیایی و … در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای دسته‌بندی این لوله‌ها سایز و قطر آن‌ها است که در اصل نشان دهنده قطر داخلی لوله است. به عنوان مثال لوله سایز 36 دارای قطر داخلی 36 میلی‌متر خواهد بود. به صورت کلی این لوله‌ها در سایزهای متعددی تولید می‌شوند که شامل 4، 6، 7، 9، 11، 13، 16، 21، 25، 29، 36، 42، 48، 52، 63، 75، 80، 100، 125، 150 و 200 هستند. البته باید توجه داشت که ممکن است لوله و اتصالات مختلف در تمامی این سایزها تولید نشوند و باید قبل از خرید به نوع کاربری آن‌ها دقت کرد.

نحوه تعیین سایز لوله‌های برقی

همان‌طور که گفته شد لوله‌های برق می‌توانند در ابعاد و قطرهای مختلفی تولید شده و هر کدام کاربردهای متعددی داشته باشند به همین دلیل در زمان لوله کشی برق ساختمان باید توجه ویژه‌ای به سایز آن‌ها داشت. امروزه تمامی محصولات ساختمانی در ابعاد و اندازه‌های استاندارد و بر اساس قوانین بین‌المللی تولید می‌شوند اما برای تعیین سایز لوله‌های برق می‌توان به دو عامل اصلی توجه داشت:

تعداد سیم و کابل

در حقیقت اصلی‌ترین و مهم‌ترین فاکتور تعیین سایز و قطر لوله‌های برق، تعداد سیم‌ها و کابل‌هایی است که از آن عبور داده می‌شود. هر چقدر تعداد سیم‌هایی که از لوله عبور داده می‌شود بیشتر باشد نیاز به لوله برقی با قطر بزرگ‌تر خواهد بود زمانی که لوله برق با قطر مناسب انتخاب نشود ممکن است باعث بروز حوادث مختلفی همچون آتشسوزی و حریق شده و خسارت‌های زیادی ایجاد کند. به عنوان نمونه لوله سایز 20 می‌تواند بهترین انتخاب برای محافظت از سه سیم برق با قطر 1.5 میلی‌متر باشد.

سایز سیم و کابل

دومین فاکتور مهم در انتخاب لوله برق مناسب، سایز و قطر سیم‌ها و کابل‌های برق است. در حقیقت تعداد و سایز سیم‌های برق می‌توانند تعیین‌کننده سایز و قطر لوله برق باشند و هرچه تعداد سیم‌ها و سایز آن‌ها کمتر باشد به لوله‌هایی با قطر کمتر نیاز خواهد بود. به صورت کلی هرچقدر هوای بیشتری در فضای داخلی لوله برق و در میان سیم‌های برق در جریان باشد، سیم‌ها امنیت بیشتری داشته و کمتر دچار آسیب و آتشسوزی می‌شوند چرا که هوا موجب خنک شدن آن‌ها می‌شود و از افزایش دمای آن‌ها جلوگیری می‌کند.

محاسبه دقیق سایز لوله برق

برای محاسبه و ارزیابی انواع سایز لوله خرطومی برق به صورت دقیق می‌توان از قوانین و مقررات ملی ساختمان پیروی کرد (مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان | صفحه ۵۰ | بند ۱۳-۶-۲-۳). این استانداردها و مقررات می‌توانند لوله‌ها را بر اساس قطر داخلی، تعداد سیم‌ها، قطر سیم‌ها، طول لوله، تعداد خم‌های موجود در آن و … ارزیابی کنند. به صورت کلی برای محاسبه سایز لوله برق باید طبق مراحل زیر عمل نمود:

1. در مرحله اول باید تعداد کابل‌هایی که از لوله عبور داده می‌شوند و مجموع قطر آن‌ها محاسبه شود
2. در مرحله دوم باید مجموع قطر به دست آمده را در عدد 1.5 ضرب کرد. این کار برای ایجاد فضای اضافی مناسب برای گردش هوا در بین سیم‌ها است.

به عنوان نمونه چنانچه لازم است که در یک پروژه از 5 سیم مختلف استفاده می‌شود و لازم است که این سیم‌ها از یک لوله عبور داده شوند و قطر آن‌ها به ترتیب 2، 3، 1، 1.5 و 2.5 میلی‌متر می‌باشند. در این حالت مجموع قطر لوله‌ها 10 میلی‌متر می‌باشد و بر اساس فرمول گفته شده و با ضرب این عدد در 1.5 مشخص می‌شود که مناسب‌ترین لوله برای این سیم‌ها لوله سایز 16 است که به عدد 15 نزدیک‌تر است

• قطر و سایز لوله باید به شکلی باشد که سیم‌کشی بدون مصرف نیروی بیش‌ازحد انجام شود و در عایق‌بندی سیم‌ها هیچ‌گونه سائیدگی و پارگی ایجاد نگردد. برای تأمین این شرط لازم است نسبت قطر داخلی لوله به قطر دسته سیم‌ها و یا قطر کابل چند رشته‌ای حداقل برابر ۱/۳ باشد.

مهم‌ترین نکات خرید لوله برقی

برای خرید لوله‌های برق لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود.

• ابتدا باید به روکار یا توکار بودن سیم‌کشی توجه داشت چرا که هر کدام از این لوله‌ها می‌توانند شرایط نصب و استفاده متفاوتی داشته باشند. در اصل سیم‌کشی توکار یا روکار می‌توانند در معرض دما، حرارت، فشار و حتی موجودات موذی مختلفی باشند و باید به نحوه نصب آن‌ها دقت کرد.
• فاکتور دیگری که در زمان خرید باید در نظر گرفت میزان مقاومت لوله‌ها در برابر حریق و آتشسوزی است. لوله‌های برق باید مقاومت بالایی در برابر آتشسوزی داشته باشند و به همین دلیل لوله‌های فلکسی می‌توانند عملکرد بهترین نسبت به لوله خرطومی داشته باشند.
• میزان انعطاف‌پذیری لوله‌ها نیز اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که برای نصب و استفاده راحت‌تر خواهد بود.
• سطح مقطع لوله‌های برق نیز اهمیت بسیار زیادی دارند و باید حتماً بررسی شوند.
• علاوه بر لوله‌ها باید تمامی لوله و اتصالات مورد نیاز نیز خریداری شود و برای این کار باید به مواردی همچون سطح مقطع، سایز و تعداد توجه داشت.
• نوع استاندارد لوله‌ها، برند و شرکت تولیدکننده، قیمت لوله، گارانتی، اعتبار فروشگاه عرضه فروش لوله پلیکا و … نیز از دیگر نکات مهمی هستند که باید در زمان خرید لوله‌های برق به آن‌ها دقت داشت.

قیمت لوله برق

در کنار انواع سایز لوله خرطومی برق لازم است که به قیمت آن‌ها نیز در زمان خرید توجه داشت. به صورت کلی قیمت لوله یو پی وی سی برق و لوله‌های فلکسی می‌توانند تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار بگیرند که مهم‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون جنس و نوع مواد سازنده لوله، سایز و قطر لوله‌ها، استانداردهای تولید لوله، کاربردهای لوله، ضخامت لوله‌ها، ویژگی‌ها و مشخصات فیزیکی و شیمیایی لوله، نرخ ارز و نوسانات آن، میزان عرضه و تقاضا، فروشگاه عرضه کننده، برند و شرکت تولیدکننده و … هستند.

جمع‌بندی 

لوله‌های برق خرطومی و فلکسی از جمله کاربردی‌ترین لوله‌های برقی هستند که برای محافظت و نظم بخشی به سیستم سیم‌کشی برق ساختمان استفاده می‌شوند. توجه به انواع سایز لوله خرطومی برق در زمان خرید و نصب آن‌ها اهمیت بالایی دارد و برای تعیین سایز لوله برق باید به نکاتی همچون تعداد سیم‌ها، قطر سیم‌ها و میزان هوای داخل لوله‌ها توجه داشت.