لوله‌کشی برق ساختمان یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت‌وساز و اولین گام در اجرای تأسیسات برقی است. در حقیقت لوله‌کشی برق با هدف محافظت از سیم‌ها و کابل‌ها و همچنین نظم بخشیدن به آن‌ها اجرا می‌شود و می‌تواند در تسریع انجام مراحل گفته شده مؤثر باشد. عدم استفاده از سیستم لوله‌کشی برق و یا استفاده از لوله‌های نامناسب و غیراستاندارد می‌تواند خسارت‌ها و آسیب‌های مالی و جانی جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. برای نصب و اجرای لوله‌های برق لازم است که به استانداردها، اصول و قوانین مختلفی توجه داشت و این کار باید حتماً توسط افراد متخصص و ماهر صورت بگیرد. در ادامه مطلب به بررسی نحوه نصب لوله برق و نکات مختلف آن پرداخته می‌شود.
نحوه نصب لوله برق
همان‌طور که گفته شد لوله‌کشی برق ساختمان از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مراحل ساخت‌وساز به شمار می‌رود و می‌تواند نقش مؤثر و پررنگی در تأمین امنیت سازه داشته باشد. از نظر زمان‌بندی ساخت پروژه می‌توان نحوه لوله‌کشی برق ساختمان را در مراحل مختلفی انجام داد. مرحله اول در زمان ساخت ساختمان، مرحله دوم در زمان اجرای مراحلی همچون کف کاری، کاشی‌کاری و سفیدکاری دیوارها و مرحله سوم در زمان اتمام مراحل داخلی، بعد از نقاشی ساختمان و تمام کردن کف انجام خواهد شد. البته باید توجه داشت که قبل از شروع لوله‌کشی برق ساختمان لازم است که سیستم زمین بر اساس استانداردهای سیم‌کشی توسط متخصصین امر مورد تائید قرار بگیرد.
لوله‌کشی برق ساختمان در مرحله ساخت
برای آنکه در این مرحله لوله‌کشی برق به خوبی صورت بگیرد حتماً باید از ابتدا یک نقشه تخصص و مهندسی تهیه کرد چرا که نقشه می‌تواند به خوبی مسیر حرکتی لوله‌های برق را مشخص کند و در نهایت محل نصب کلیدهای برق، پریزها، لامپ‌ها و … مشخص می‌شود. می‌توان گفت این روش بهترین روش برای اجرای لوله برق است و تمامی استانداردها در آن رعایت می‌شود.
لوله‌کشی برق ساختمان در زمان اجرای مراحل داخلی
در روش دوم می‌توان لوله‌کشی برق ساختمان را همزمان با اجرای مراحل داخلی انجام داد. در این مرحله بعد از اتمام مراحل اولیه ساخت، سیم‌ها و کابل‌های مربوط به تجهیزات هر قسمت از لوله‌ها و سینی‌های کابل عبور خواهند کرد و کلیه اتصالات و کابل‌کشی نمای ساختمان اجرا می‌گردد.
لوله‌کشی برق ساختمان در زمان اتمام مراحل داخلی
در روش سوم لوله‌کشی برق لازم است که ابتدا تمامی مراحل داخلی به اتمام برسد و سپس اقدام به نصب تجهیزات برقی نمود. در این مرحله کابل‌ها به سوکت های مربوط متصل شده و تمامی کلیدهای مینیاتوری و خطوط برق به طور صحیح نصب و اجرا خواهند شد. سوئینگ مربوط به تجهیزاتی نظیر آیفون و آنتن مرکزی، نصب سنسور چراغ، لامپ‌های کف و سقف کاذب و تایمر راه پله، راهرو و پارکینگ در این مرحله انجام می‌شود.
انواع لوله‌کشی برق ساختمان
همان‌طور که گفته شد نحوه نصب لوله برق بر اساس زمان‌بندی ساخت پروژه می‌تواند متفاوت باشد اما بر اساس و مبنای محل قرارگیری لوله‌ها نیز می‌تواند دو نوع مختلف داشته باشد و هرکدام از این روش‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند.
لوله‌کشی برق از کف
لوله‌کشی برق از کف از رایج‌ترین شیوه‌های لوله‌کشی است که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد اما از آنجایی که کف ساختمان می‌تواند پرخطر باشد لازم است که تمامی نکات استاندارد و ایمنی در این روش رعایت شود. در این روش و قبل از انجام هر کاری باید یک نقشه تخصصی تهیه شود تا مسیر حرکت لوله‌ها و سیم‌های برق تعیین شود. این کار به افراد کمک می‌کند که مقدار لوله‌های لازم برای نصب را مشخص کنند. از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از لوله‌کشی کف می‌توان به صرفه‌جویی در مصرف لوله و سرعت بالای اجرا اشاره کرد. البته این روش می‌تواند معایبی همچون آسیب‌پذیری بالای لوله‌ها نیز خواهد داشت و میزان ایمنی سیستم لوله‌کشی نیز پایین خواهد بود.
لوله‌گذاری برق از سقف
دیگر روش لوله‌کشی برق ساختمان که بیشتر از روش لوله‌کشی کف استفاده می‌شود، لوله‌کشی سقف است که مزیت‌های متعددی دارد. این روش باعث می‌شود که سیستم لوله‌کشی کمتر دچار آسیب شود و از سلامت و ایمنی بیشتری برخوردار باشد. در اصل لوله‌هایی که در سقف سازه قرار می‌گیرند کمتر دچار آسیب و ضربه و … می‌شوند اما ممکن است که میزان لوله بیشتری نیاز باشد و اجرای این سیستم نیز مشکل‌تر از سیستم لوله‌کشی از کف است.
مهم‌ترین اصول لول گذاری برق
اجرای سیستم لوله‌کشی برق ساختمان از مهم‌ترین مراحل ساخت‌وساز به شمار می‌رود و می‌تواند نقش پررنگی در امنیت ساختمان داشته باشد و به همین دلیل حتماً باید بر اساس اصول و استانداردهای جهان اجرا شود. در زمان اجرای لوله‌گذاری برق باید به نکات و پارامترهای مختلف و متعددی توجه داشت اما مهم‌ترین اصول لوله‌کشی به شرح زیر هستند:
- لوله‌کشی همه مدارها از جمله روشنایی، آیفون، زنگ اخبار، تلفن، پریز برق و …باید به طور مجزا و مستقل اجرا شود و لوله‌کشی مورب در دیوارها غیر اصولی غیراستاندارد است.
- بعد از اجرای لوله‌کشی باید به ماهیچه کشی لوله‌ها توجه ویژه‌ای داشت و لوله‌های برقی که در کف‌ها کار می‌شوند باید با استفاده از لوله‌های فولادی یا لوله و اتصالات پلیمری ساختمان اجرا شوند و به هنگام اجرای عملیات لوله‌کشی و همچنین بعد از آن باید در برابر آسیب‌های مکانیکی حفاظت لازم به عمل آید.
- فواصل مجاز با تأسیسات مکانیکی باید رعایت شود و مواردی مانند پریز برق لباسشویی و ظرفشویی، فاصله کلیدهای برق و پریزها با شیرگاز، فاصله پریز پکیج با شیر گاز و آب، فاصله تابلو برق با کنتور گاز، ارتفاع پریزها و کلیدهای برق و … باید بر اساس اصول استاندارد باشد.
- برای ممانعت از آسیب و شکست لوله‌هایی که از محل درز انبساط در سقف و کف ساختمان عبور می‌کنند بهتر است از لوله‌های فولادی خرطومی (لوله فلکسی) استفاده شود.
- استفاده از لوله خرطومی پلاستیکی به‌صورت روکار ممنوع است و در حتی در محیط‌های نمناک و مرطوب نیز نباید از آن‌ها بهره برد.
- استفاده از لوله‌های خرطومی در سیستم لوله‌کشی توکار فقط می‌توان در ساختمان‌های غیر صنعتی استفاده کرد آن هم فقط در شرایطی که در سقف اجرا شوند.
- برای اجرای انشعابات، زانو، سه‌راهی‌ها، چهارراهی‌ها، خم‌ها و … باید از تجهیزات استاندارد و مخصوص استفاده کرد. همچنین بست لوله‌های روکار باید دوپیچ بوده و لوله برق با دیوار و سقف در تماس نباشد.
- در محل ورود لوله‌های برق به جعبه تقسیم، تابلو یا تجهیزی مشابه باید از بوشینگ مناسب با نوع لوله استفاده شود تا سیم آسیب نبیند.
- لوله‌های برق باید در زمان نصب خالی باشد و بعد از لوله گذار مسدود شوند تا نخاله های ساختمانی وارد آن‌ها نشوند و بعد از انجام نازک‌کاری، سیم‌کشی انجام شود.
- در طول هر قسمت از لوله‌کشی که بین دو جعبه تقسیم یا وسیله‌ای مشابه قرار دارد نباید بیشتر از 4 خم 90 درجه وجود داشته باشد و در غیر این صورت حتماً باید از جعبه تقسیم کششی استفاده شود.
- تقاطع لوله‌های برق با لوله‌های تأسیسات مکانیکی و… باید عایق بندی شوند.
- رایزرهای تأسیساتی باید از فضاهای عمومی ساختمان عبور کنند و در طبقات دریچه بازدید قفل‌دار در ارتفاع مناسب نصب شود.
بهترین لوله برای لوله‌کشی برق
خوشبختانه امروزه انواع مختلفی از لوله‌های برق در دسترس هستند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند و در پروژه‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. از جمله رایج‌ترین انواع لوله‌های برق می‌توان به مواردی همچون لوله برق فولادی، لوله‌های برق پی‌وی‌سی (PVC) یا همان لوله پلیکا، لوله برق گالوانیزه سرد، لوله‌های برق گالوانیزه گرم، لوله‌های برق پلی آمید، لوله‌های برق پلی‌اتیلن، لوله برق خرطومی پی‌وی‌سی، لوله برق خرطومی پلی آمید، لوله برقی رنگی و … اشاره کرد. هر کدام از این لوله‌ها می‌توانند ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و می‌توان از آن‌ها در پروژه‌های صنعتی و غیر صنعتی متعددی استفاده کرد. در حقیقت بهترین لوله برق باید در برابر عواملی همچون فشار، ضربه، رطوبت، حرارت و … مقاومت بالایی داشته باشد و به راحتی بتوان از آن استفاده کرد و در نهایت قیمت مناسبی نیز داشته باشد.
هزینه نصب لوله برق ساختمان
لوله‌کشی برق ساختمان یک کار تخصصی است و نیازمند داشتن نقشه، تخصص، مهارت و توجه به نکات و استانداردهای مختلفی است. هزینه‌های آن نیز می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل روش لوله‌کشی، نوع پروژه، نوع لوله‌های مورد استفاده در لوله‌کشی، حجم پروژه و متراژ آن، دستمزد نیروهای اجرایی و … هستند.
جمع‌بندی نهایی
لوله‌کشی برق ساختمان از مهم‌ترین مراحل ساخت‌وساز به شمار می‌رود و می‌تواند اهمیت ویژه‌ای در امنیت کلی سازه داشته باشد و به منظور محافظت از سیم‌ها و کابل‌ها و همچنین نظم بخشیدن به آن‌ها انجام می‌شود. نحوه نصب لوله برق می‌تواند بر اساس زمان‌بندی اجرا و محل قرارگیری لوله‌ها متفاوت باشد و در مراحل مختلفی انجام شود.
