آب و رطوبت به عنوان دشمن اصلی مصالح ساختمانی شناخته می‌شوند و می‌توانند در بلندمدت باعث پوسیدگی، خوردگی و خسارت‌های متعددی شوند به همین دلیل در زمان ساخت ساختمان از تجهیزات مختلفی برای جمع‌آوری و هدایت آب به سیستم فاضلابی استفاده می‌شود.
ناودان به لوله‌ای گفته می‌شود که آب جمع شده در پشت بام ساختمان را به شبکه فاضلاب منتقل می‌کند. گرفتگی ناودان پشت بام و نشتی داشتن آن می‌تواند خسارت‌های متعددی ایجاد کند و بیشتر در ماه‌های بارانی سال این مشکل مشاهده می‌شود.
در ادامه مطلب به بررسی نحوه رفع نشتی ناودان پرداخته خواهد شد.
دلایل اصلی نشتی داشتن ناودان
همان‌گونه که گفته شد از ناودان برای جمع‌آوری آب‌های جمع شده در پشت بام استفاده می‌شود تا از نفوذ آن به داخل ساختمان و آسیب دیدگی بخش‌های مختلف جلوگیری شود. ناودان ممکن است در اثر عوامل مختلفی دچار نشتی شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- گرفتگی ناودان در اثر گیر کردن آشغال، شاخ و برگ درختان، تجمع شن و ماسه و …
- ایجاد ترک یا سوراخ در ناودان‌ها که می‌تواند در اثر فرسودگی آن یا تحت فشار قرار گرفتن باشد.
- استفاده از اتصالات شل یا آسیب دیده بین بخش‌های ناودان
- نصب و اجرای غیر استاندارد و غیر اصولی ناودان و زهکشی نامناسب آن
- وجود خوردگی و پوسیدگی که بیشتر در ناودان‌های فلزی و قدیمی مشاهده می‌شود.
- عدم استفاده از اتصالات (زانویی) با سایز مناسب در سیستم لوله‌کشی ناودان
مهم‌ترین اثرات نشتی ناودان
گرفتگی ناودان پشت بام و نشتی آن می‌تواند آسیب‌ها و خسارت‌های متعددی به بخش‌های مختلف سازه وارد کند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- نشت آب از ناودان و ورود آن به داخل دیوارها که باعث ایجاد لکه‌های زرد و مرطوب می‌شود و در نهایت منجر به رشد کپک و قارچ خواهد شد.
- تجمع آب در اطراف ساختمان و ایجاد ترک در فونداسیون و پی و تضعیف یکپارچگی آن در بلند مدت
- آسیب رساندن به تخته‌های سقفی و ایجاد اختلال در سیستم‌های عایق رطوبتی سقف
- ایجاد بوی نامطبوعی در بخش‌های مختلف ساختمان به علت تجمع آب
- تجمع آب در پارکینگ و آسیب به عایق رطوبتی آن و …
راهکارهای رفع نشتی ناودان
عوامل و فاکتورهای مختلفی می‌توانند باعث بروز نشتی در سیستم ناودان ساختمان شوند به همین دلیل قبل از هرگونه اقدام برای رفع این مشکل باید دلایل اصلی آن بررسی شود. از جمله بهترین روش‌های رفع نشتی ناودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
برطرف کردن گرفتگی‌های ناودان
همان‌طور که گفته شد ناودان ممکن است در اثر عوامل مختلف دچار گرفتگی شود.
از مهم‌ترین نشانه‌های گرفتگی ناودان می‌توان به تجمع آب در اطراف لوله ورودی ناودانی پشت بام و عدم جریان آن، ریزش آب از لبه‌های ناودان پشت بام، نشتی آب از درزهای راه آب باران، ثابت ماندن آب و نداشتن جریان روی پشت بام و نشت آب در قسمت‌های مختلف پشت بام و نفوذ آن به سقف اشاره کرد.
برای رفع گرفتگی ناودان و جلوگیری از نشتی آن می‌توان اقدامات مختلفی انجام داد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
-
- بررسی و تمیز کردن توری ناودان
- بررسی و رفع گرفتگی شترگلو
- استفاده از فنر دستی برای گرفتگی‌های جزئی
- استفاده از اسید لوله‌بازکنی
- استفاده از خدمات شرکت لوله بازکنی و …
-
تزریق PU
دومین روش برای رفع نشتی ناودان تزریق پلی اورتان است که یک تکنیک مدرن و پیشرفته به شمار می‌رود و بیشتر در ناودان‌های سقف بتنی اجرا می‌شود.
این روش در اصل شامل تزریق یک دوغاب بر پایه پلی اورتان به شکاف‌ها و حفره‌ها به منظور ایجاد یک مهر و موم ضد آب است.
استفاده از پلی اورتان می‌تواند مزیت‌های متعددی برای رفع نشتی ناودانی و لوله پلیکا داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها ایجاد یک عایق رطوبتی عالی، انعطاف‌پذیری بالا، کاربرد سریع و دوام طولانی مدت، تطبیق‌پذیری بی‌نظیر، ماهیت غیرتهاجمی و اثربخشی آن برای نشتی‌های فعال و … است.
از این روش می‌توان در همه محیط‌های جغرافیایی با هر نوع آب و هوایی استفاده کرد چرا که هم عملکرد و هم قیمت آن بسیار خوب است
-
استفاده از غشاهای ضد آب
استفاده از غشاهای ضد آب نیز یکی از کاربردی‌ترین روش‌های رفع نشتی ناودان و لوله آب است و می‌تواند کاربردهای دیگری نیز در تعمیرات بخش‌های مختلف ساختمان داشته باشد.
این غشاها می‌توانند در مناطق گرمسیری کاربردهای بیشتری داشته باشند هرچند که در سایر نقاط نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. در اصل در این روش از یک غشای رطوبتی برای ایجاد یک مانع ضد آب و جلوگیری از نشت آب استفاده می‌شود.
غشای ضد آب در اصل لایه نازکی از مواد است که بر روی سطوح اعمال می‌شود تا مانعی در برابر آب و رطوبت ایجاد کند و می‌تواند برای جلوگیری از نفوذ آب و آسیب رساندن به سازه‌های زیرین بسیار کاربردی باشد.
از جمله مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از غشاهای ضد آب می‌توان به مواردی همچون مقاومت عالی در برابر آب و رطوبت، انعطاف‌پذیری و سازگاری بالا، سهولت نصب و اجرا، تعمیر و نگهداری کم، مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیایی و بیولوژیکی، طول عمر بالا و قیمت مناسب اشاره کرد.
-
تعمیر و جایگزینی ناودان
اگر در بخش‌های مختلفی از ناودان، شکستگی، ترک خوردگی، پوسیدگی و … وجود داشته باشد و با هیچکدام از روش‌های گفته شده، مشکل نشتی ناودان برطرف نشد لازم است که ناودانی تعمیر یا تعویض شود.
برای این کار می‌توان از لوله و اتصالات پلیمری به جای لوله‌های فلزی استفاده کرد که از طول عمر و ماندگاری بیشتری برخوردار بوده و می‌توانند مقاومت بیشتری در برابر رطوبت و … داشته باشند.
البته تعمیر یا تعویض ناوانی نیز باید توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود تا مجدداً مشکل نشتی و گرفتگی ایجاد نشود.
جمع‌بندی نهایی
ناودان پشت بام به منظور هدایت و انتقال آب‌های جمع شده و جلوگیری از نفوذ آن به داخل سقف و بخش‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود.
ناودانی ممکن است در اثر عوامل مختلفی همچون گرفتگی، شکستگی، لوله‌کشی غیر استاندارد، استفاده از تجهیزات غیر کاربردی، خوردگی و … دچار نشتی شده و آسیب‌های مختلفی به ساختمان وارد کند.
از جمله بهترین راهکارهای رفع نشتی ناودان می‌توان به مواردی همچون برطرف کردن گرفتگی‌های ناودان، تزریق PU، استفاده از غشاهای ضد آب و تعمیر و جایگزینی ناودان اشاره کرد.
