لوله‌ها از جمله کاربردی‌ترین تجهیزاتی هستند که از هزاران سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده قرار گرفته‌اند و مهمترین کاربرد آن‌ها انتقال و هدایت سیالات و مایعات مختلف از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر است. لوله و اتصالات می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون جنس، سایز، ضخامت، کاربرد و … دسته بندی شوند و امروزه از تنوع بالایی برخوردارند. لوله‌های سیمانی یکی از انواع لوله‌ها هستند که با نام لوله دودکش نیز شناخته می‌شوند و می‌توانند از ویژگی‌ها، مزیت‌ها و کاربردهای مختلفی برخوردار باشند. در ادامه این مطلب در وینوپلاستیک به بررسی کامل لوله سیمانی، انواع آن، ویژگی‌ها، مزیت‌ها و کاربردهایی که دارند پرداخته خواهد شد.
لوله سیمانی چیست؟
لوله سیمانی در اصل به نوعی لوله گفته می‌شود که از موادی همچون سیمان و الیاف‌های نسوز تولید می‌شود و می‌تواند برای انتقال سیالات مختلف به کار برود و به عنوان لوله آب، لوله دودکش و … استفاده شود. این لوله‌ها به واسطه مواد سازنده خود از مقاومت بسیار خوبی برخوردارند و می‌توانند در برابر گرما و حرارت نیز تحمل بالایی داشته باشند. این لوله‌ها می‌توانند از تنوع بالایی برخوردار باشند و کاربردهای متعددی دارند.
انواع لوله‌های سیمانی
لوله‌های سیمانی همانند لوله پلیکا و انواع لوله‌های دیگر می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته بندی شوند و از تنوع زیادی برخوردارند. از جمله رایج‌ترین لوله‌های سیمانی می‌توان به مواردی زیر اشاره داشت:
لوله سیمانی گرد
لوله‌های سیمانی گرد از جمله لوله‌هایی هستند که بیشتر در شومینه‌ها و یا پکیج‌ها کاربرد داشته و در قطرهای مختلف ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۰۰ تولید می‌شوند. این لوله‌ها برای نصب به ابزارهایی همچون زانو، کلاهک و بوشن نیاز دارند هرچند که تعدادی از آن‌ها از کونیک برخوردارند.
لوله سیمانی کانال چهارگوش
این لوله‌ها که با نام لوله کتابی نیز شناخته می‌شوند دارای اندازه‌هایی مخصوصی همچون 100، 150، 200 و 300 هستند و به دلیل داشتن بوشن و کونیک بسیار راحت نصب می‌شوند.
لوله سیمانی فشارقوی
لوله‌های سیمانی فشارقوی لوله‌هایی هستند که در تولید آن‌ها از الیاف‌های بیشتری استفاده شده و معمولاً برای انتقال سیالات استفاده می‌شوند. این لوله‌ها بیشتر در مناطق کویری کاربرد داشته و در اندازه‌های 3 و 5 متری تولید می‌شوند. این لوله‌ها در برابر جانوران و جوندگان مختلف مقاومت بالایی دارند و می‌توانند گزینه بسیار خوبی برای کویرها و محیط‌های بیابانی باشند.
لوله سیمانی آبگرمکن
لوله‌های سیمانی آبگرمکن می‌توانند برای انتقال گاز و بخارات انواع آبگرمکن های ایستاده، دیواری و بخاری‌ها به کار بروند و در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند.
لوله سیمانی باربیکیو
این لوله‌ها همان‌طور که از نام آن‌ها مشخص است مخصوص باربیکیوها ساخته می‌شوند و می‌توانند در اندازه‌های مختلفی یافت شوند.
لوله سیمانی شومینه
لوله‌های سیمانی شومینه نیز مخصوص انتقال بخارات و گازهای ناشی از شومینه‌ها هستند و می‌توانند در معماری‌های سنتی و مدرن به کار بروند.
لوله سیمانی آزبست
این لوله‌ها بیشتر در شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند و از کیفیت بالایی برخوردارند. لوله‌های آزبست می‌توانند در دو نوع دو سر ساده و یک سر ساده تولید شوند و از نظر سایز و ابعاد نیز تنوع بالایی دارند. در مقاله‌ای تحت عنوان لوله وینو هیدروپول به بررسی لوله‌های تحت فشار وینوهیدروپول، ویژگی‌ها، کاربردها و مزیت‌های آن‌ها پرداخته شده و می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خوانندگان قرار بدهد.
مهمترین کاربردهای لوله سیمانی
همان‌طور که گفته شد لوله‌های سیمانی تنوع بالایی دارند و می‌توانند ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی داشته باشند. از مهمترین کاربردهای این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- از این لوله‌ها می‌توان در موتورخانه‌های خانگی و صنعتی استفاده نمود.
- این لوله‌ها می‌توانند در صنعت ساختمان‌سازی کاربردهای متعددی داشته باشند
- می‌توان از این لوله‌ها به عنوان دودکش شومینه‌ها، بخاری‌ها و… استفاده کرد.
- این لوله‌ها می‌توانند برای انتقال مایعات مختلف، آب و فاضلاب استفاده شوند.
- می‌توان از این لوله‌ها در سیستم‌های آبکشی و زهکشی در زمین‌های کشاورزی و … استفاده کرد.
- این لوله‌های قابلیت استفاده در خندق‌های آبیاری، سیستم‌های توزیع آب در کشاورزی و … را دارند.
مزایا و معایب لوله‌های سیمانی
لوله‌های سیمانی همانند انواع لوله‌های فلزی، پلیمری و پلاستیکی می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های متعددی داشته باشند و در صنایع مختلفی به کار بروند هرچند که امروزه کمتر استفاده می‌شوند. این لوله‌ها می‌توانند از مزیت‌های متعددی برخوردار باشند که مهمترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- این لوله‌ها می‌توانند در برابر حرارت و دما مقاومت بالایی داشته باشند.
- از تنوع بالایی از نظر سایز و اندازه برخوردارند.
- می‌توانند در برابر مواد شیمیایی، مواد خورنده، اسیدها و … مقاومت خوبی داشته باشند و دچار خوردگی، زنگ‌زدگی و … نمی‌شوند.
- از طول عمر بالایی برخوردارند و در صورت محافظت مناسب می‌توانند بیش از یک قرن عمر کنند.
- این لوله‌ها از قیمت مناسبی برخوردار بوده و می‌توانند در کاهش هزینه‌ها مؤثر باشند.
در کنار تمامی مزیت‌هایی که لوله‌های سیمانی دارند می‌توانند از معایب و ایراداتی نیز برخوردار باشند که باید به آن‌ها توجه داشت. از مهمترین ایراداتی که به این لوله‌ها وارد است می‌توان به وزن بالای آن‌ها و حمل‌ونقل سخت، امکان شکستگی در برابر ضربه و فشار، عدم امکان تولید در متراژ و طول‌های بالا و … اشاره کرد.
نحوه تولید لوله‌های سیمانی
لوله‌های سیمانی همانند انواع لوله‌های دیگر می‌توانند به روش‌ها و شیوه‌های متعدی تولید شوند و همان‌طور که گفته شد مواد اولیه تشکیل دهنده آن‌ها شامل الیاف، سیمان، ماسه، شن و آب است. این لوله‌ها به روش‌های مختلفی تولید می‌شوند.
- در یکی از روش‌های تولید لوله سیمانی، مواد اولیه را مخلوط کرد و وارد دستگاه لوله ساز می کنند و بعد از فشرده‌سازی مطابق قابل دستگاه تولید می‌شوند. در این روش و برای تولید لوله سایز بزرگ می‌توان از میله‌های آهنی برای تقویت لوله نیز استفاده کرد.
- در روش دوم که روش ریخته‌گری خشک است مخلوط‌های بتن خشک را وارد دستگاه‌های لوله‌سازی کرده با تکنیک‌های استاندارد، لوله‌های بتنی را تولید می کنند.
- در روش بعدی که روش ریخته‌گری مرطوب است، دستگاه‌های لوله ساز از اسلامپ های زیاد مخلوط بتن استفاده می‌کنند به‌گونه‌ای که توده‌های مرطوب در دستگاه‌های لوله‌سازی بتنی وارد شده و ورودی را در یک ساختار لوله مانند با دیواره داخلی قالب‌گیری می کنند. سپس غلتک‌های پرس، لایه داخلی را صاف کرده و یک مایع اشباع کننده را اعمال می‌کنند.
جمع‌بندی نهایی
لوله‌های سیمانی به نوعی از لوله‌ها گفته می‌شوند از موادی همچون الیاف‌های نسوز، سیمان، ماسه، شن، آب و حتی آهن تولید می‌شوند و می‌توانند انواع مختلفی همچون لوله شومینه، لوله آبگرمکن، لوله باربیکیو، فشارقوی، لوله گرد، لوله کانال چهارگوش و … داشته باشند و در صنایع ساختمان‌سازی، آب و فاضلاب، کشاورزی و … استفاده شوند.
