لوله و اتصالات به عنوان یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات در بسیاری از صنایع شناخته می‌شوند که برای انتقال انواع سیالات از نقطه‌ای به نقطه دیگر به کار می‌روند. امروزه لوله‌ها از مواد مختلفی همچون انواع فلزات، پلاستیک‌ها، پلیمرها و … تولید می‌شوند و هر کدام از آنها دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند. لوله‌های PVC از جمله لوله‌های پلیمری هستند که از ویژگی‌هایی همچون مقاومت عالی در برابر مواد شیمیایی، عدم خوردگی و زنگ‌زدگی، انعطاف‌پذیری بالا، عدم رسوب پذیری، وزن کم و … برخوردار هستند. یکی از بارزترین ویژگی‌های لوله PVC ماندگاری بالا و طول عمر عالی آنها است که چندین برابر لوله‌های فلزی، پلاستیکی و … عمر می‌کنند. در ادامه مطلب به بررسی میزان طول عمر لوله‌های پی وی سی و دلایل ماندگاری بالای آنها پرداخته خواهد شد.
لوله pvc چیست؟
لوله PVC (پلی وینیل کلراید) یکی از انواع لوله‌های پلیمری است که کاربردهای متعددی در صنایع مختلفی همچون بهداشت و درمان، کشاورزی، غذا و دارو، ساختمان، آب و فاضلاب و … دارد. رایج‌ترین استفاده از لوله‌های پی وی سی در سیستم‌های آبیاری و خطوط زهکشی است. در اصل Poly Viniyl Chloride از پلیمریزاسیون منومر وینیل کلراید تشکیل شده و شامل 43% وینیل و 57% کلر است و بعد از مواد پلی‌اتیلن و پلی پروپین سومین محصول پلاستیکی پر استفاده در سراسر دنیا است. PVC اولین بار در سال ۱۸۷۲ توسط شیمیدان آلمانی به نام Eugen Baumann کشف شد و سپس با اضافه شدن مواد مختلف به آن میزان انعطاف‌پذیری آن نیز افزایش یافت.
طول عمر لوله PVC چقدر است؟
به صورت کلی لوله‌های پلیمری در مقایسه با سایر لوله‌های فلزی، پلاستیکی، سیمانی، چوبی و … از طول عمر بالاتری برخوردارند و دلیل آن نیز مقاومت بالای آنها در برابر مواد و حلال‌های شیمیایی، عوامل طبیعی و … است. در صورتی که به خوبی از لوله‌های پی وی سی محافظت و مراقبت شود و در شرایط مناسبی از آنها استفاده شود طول عمر این لوله‌ها می‌تواند حتی بیشتر از یک قرن نیز باشد اما به صورت طبیعی این لوله‌ها می‌توانند 50 تا 70 سال عمر کنند در حالی که لوله‌های فلزی و … بسیار کمتر از این مدت عمر خواهند کرد. لوله و اتصالات UPVC نیز که در واقع مشتقی از مواد پی وی سی هستند می‌توانند تحت شرایط خاص و مراقبت‌های ویژه بیش از یک قرن ماندگاری داشته باشند به همین دلیل امروزه به عنوان بهترین گزینه برای سیستم‌های آب و فاضلاب شناخته می‌شوند.
عوامل مؤثر بر طول عمر لوله PVC
همانطور که گفته شد لوله PVC به عنوان یکی از رایج‌ترین لوله‌های پلیمری در بسیاری از صنایع شناخته می‌شود. طول عمر لوله‌های پی وی سی می‌تواند تحت تأثیر فاکتورها و عوامل مختلفی باشد که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
مواد اولیه
به صورت کلی برای تولید لوله‌های پی وی سی از مواد مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. روان کننده‌ها، تثبیت‌کننده‌ها، رنگ‌های افزودنی، اصلاح‌کننده‌ها، فیلر و پیگمنت، نرم‌کننده‌ها و … از جمله مهم‌ترین موادی هستند که در تولید لوله‌های پی وی سی و انواع لوله پلیکا استفاده می‌شوند. هر کدام از این مواد می‌توانند نقش قابل توجهی در افزایش طول عمر لوله PVC داشته باشند.
کیفیت پخت لوله
لوله‌های پی وی سی توسط دستگاه‌هایی به نام اکسترودر تولید می‌شوند که این دستگاه‌ها شامل چندین هیتر و گرم‌کننده‌های مختلف هستند و هر کدام از این هیترها در مراحل مختلفی از تولید لوله به آن حرارت وارد می‌کنند. چنانچه دما و حرارت تولید لوله در هرکدام از این هیترها تنظیم نباشد میزان مقاومت لوله‌ها در برابر فشار، ضربه، حلال‌های شیمیایی و … تغییر کرده و طول عمر آنها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. هر کدام از مراحل تولید لوله و اتصالات پی وی سی می‌توانند بر عملکرد طولانی مدت این تجهیزات تأثیر داشته باشند.
نحوه نصب و اجرا لوله‌ها
یکی دیگر از عواملی که می‌توانند بر روی طول عمر لوله‌های پی وی سی و لوله و اتصالات UPVC مؤثر باشند نحوه نصب و اجرای آنها است. این تجهیزات می‌توانند به روش‌های مختلف نصب و اجرا شوند و چنانچه نصب این تجهیزات توسط افراد متخصص و با استفاده از ابزارهای مخصوص انجام نشود ممکن است لوله‌ها در بلند مدت تحت فشار قرار گرفته و کمتر از حد معمول عمر کنند.
شرایط محیطی
از دیگر عواملی که می‌توانند بر روی طول عمر لوله PVC مؤثر باشند می‌توان به شرایط محیط استفاده از آن اشاره کرد. به صورت کلی لوله‌های پی وی سی در برابر عواملی همچون رطوبت، فشار، نور خورشید و … مقاومت بالایی دارند اما اگر در شرایطی از آنها استفاده شود که کمتر در معرض این عوامل باشند می‌توانند طول عمر بیشتری داشته باشند. در مقاله دیگری تحت عنوان سیستم گرمایش از کف به بررسی مزایا و معایب این سیستم گرمایشی رایج در ساختمان‌ها پرداخته می‌شود که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
جمع‌بندی نهایی
لوله PVC به عنوان یکی از بهترین لوله‌های پلیمری امروزه کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارد و با توجه به ویژگی‌های خاصی همچون طول عمر بالا، وزن کم، نصب و اجرای ساده، مقاومت بالا در برابر عواملی محیطی و مواد شیمیایی و … جایگاه ویژه‌ای دارند. این لوله‌ها می‌توانند بیش از 100 سال عمر کنند اما طول عمر آنها نیز می‌تواند تحت تأثیر عواملی همچون شرایط محیط استفاده از آن، کیفیت پخت و تولید، نوع مواد اولیه مورد استفاده در تولید آن، نحوه نصب و … باشد.
